പഞ്ചകോശങ്ങൾ - ജ്ഞാനമയ കോശം (ആനന്ദമയ കോശം)

ആത്മാവിനെ പൊതിഞ്ഞിരിക്കുന്ന അഞ്ച് ആവരണങ്ങളാണ് പഞ്ചകോശങ്ങൾ. ആത്മാവ് സ്ഥൂല, സൂക്ഷ്മ, കാരനഷരീരങ്ങളില്‍നിന്ന് ഭിന്നമായതും അന്നമയവും പ്രാണമയവും മനോമയവും വിജ്ഞാനമയവും ആനന്ദമയവുമായ കോശങ്ങളില്‍ നിന്ന് അതീതമായതും ജാഗ്രത്,സ്വപ്ന, സുഷുപ്തി അവസ്ഥകള്‍ക്ക് സാക്ഷിയായതുമായ സച്ചിദാനന്ദ സ്വരൂപമാണ്. മൂന്നുകാലത്തും നിലനില്‍ക്കുന്ന(സദ്‌) അറിവ് സ്വരൂപമായ(ചിത്) സുഖഭാവ(ആനന്ദ) ത്തിലുല്ലതാണ് താനെന്നു അറിയണം. 

1. അന്നമയ കോശം
2. പ്രാണമയ കോശം
3. മനോമയ കോശം
4. വിജ്ഞാനമയ കോശം
5. ജ്ഞാനമയ കോശം (ആനന്ദമയ കോശം)

തൈത്തിരിയോപനിഷദിന്റെ ബ്രഹ്മാനന്ദാവലി അദ്ധ്യായത്തിൽ പഞ്ചകോശങ്ങളെ കുറിച്ച് പരാമർശിക്കുന്നുണ്ട്. 

ഒരു കോശത്തിൽനിന്നു മറ്റൊരു കോശത്തിൽക്കൂടി തുളച്ചു ഉപബോധമനസിനെ ഉണർത്തി ശ്രേഷ്ടമാക്കുകയെന്നതാണ് യോഗയുടെ ലക്‌ഷ്യം. എല്ലാ യോഗാഭ്യാസങ്ങളും ഈ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. യോഗാഭ്യാസങ്ങൾ ഭൌതികശരീരത്തിൽ അന്നമയ കോശങ്ങളെ ഉണർത്തുന്നു. പ്രാണ കോശങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തിയാർജിക്കുന്നു. തൽഫലമായി മനോമയ കോശങ്ങളും അറിയാതെ ഉണർന്നു പ്രവർത്തിക്കും. മനസും ശരീരവും ശക്തിയും ഉപബോധമനസും യോഗയിൽ ഒന്നായി പ്രവർത്തിക്കുന്നതുമൂലം ആത്മജ്ഞാനവും ഉള്ളിൽ നിറഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കും.

ആത്മാവിനെ പഞ്ചകോശങ്ങളാൽ ആവരണം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കോശങ്ങളെല്ലാം ഭൗതിക ശക്തിയിൽനിന്നും ഉണ്ടാകുന്നതാണ്. പരമ സ്വാത്വികരിൽ മാത്രമേ ആത്മാവിന്റെ വെളിച്ചം പ്രകാശിക്കുകയുള്ളൂ. മൂർച്ചയേറിയ ഒരു വാൾ സുരക്ഷിതമായ അതിന്റെ ഉറയിൽ സുരക്ഷിതമായിരിക്കും. അതുപോലെയാണ് പഞ്ചകോശങ്ങൾ ആത്മാവിനെയും മറയ്ക്കുന്നത്. അരുവികളിലും തടാകങ്ങളിലും പായൽക്കൂട്ടങ്ങൾ ജലത്തിന്റെ അടിയിൽ വളരുന്നു. ജലത്തിന്റെ ശുദ്ധതയെ പായൽ മറച്ചിരിക്കുന്നു. അതുപോലെയാണ് പഞ്ചകോശങ്ങളായ അന്നമയ,മനോമയ,പ്രാണമയ, വിജ്ഞാനമയ, ആനന്ദമയ എന്നീ കോശങ്ങൾ ആത്മാവിനെയും മറയ്ക്കുന്നത്. ജലം അവിടെ സ്ഥായിയായുണ്ട്. ജലത്തിൽനിന്നും പായൽ മാറ്റിക്കഴിയുമ്പോൾ ശുദ്ധമായ ജലം അവിടെ തെളിഞ്ഞു വരും. ഒരു സത്യാന്വേഷി പഞ്ചകോശങ്ങളെ നിഷേധിച്ചു കഴിയുമ്പോൾ നിർമ്മലവും പരിപാവനവും പരിശുദ്ധവുമായ ആത്മാവ് അവിടെ പ്രകാശിക്കുകയും ചെയ്യും.

സത്യം ജ്ഞാനം അനന്തം ബ്രഹ്മ എന്ന് ഉപനിഷത് പറയുന്നു. ആനന്ദം തന്നെയാണ് അനന്തം. നമ്മൾ സന്തോഷിച്ചു ഇരിക്കുമ്പോൾ സമയം പോകുന്നത് അറിയില്ല. സത് ചിത് ആനന്ദ എന്നും പറയും. ചിത്തം എന്നാൽ ബോധം അല്ലെങ്കിൽ ബ്രഹ്മ ജ്ഞാനം. സത്യം എന്നാൽ ഒരിക്കലും മാറ്റമില്ലാത്തതു എന്നർത്ഥം. അസതോമ സത് ഗമയ എന്ന് പറയുമ്പോൾ എപ്പോഴും മാറുന്ന വ്യാവഹാരിക പ്രപഞ്ചത്തിൽ നിന്ന് ഒരിക്കലും മാറ്റമില്ലാത്ത ബ്രഹ്മത്തിലേക്ക് നയിക്കണേ എന്നാണു. തമസോമാ ജ്യോതിർഗമയ എന്ന് പറഞ്ഞാൽ അജ്ഞാനത്തിൽ നിന്ന് ബ്രഹ്മജ്ഞാനത്തിലേക്കു എന്നാണു.

പരബ്രഹ്മ എന്നത് കേവല ചൈതന്യം മാത്രമാണ്. നിരുപാധികമാണ്. എന്നാൽ ജീവാത്മാവ് ഉപാധി ഭേദം കാരണം പലതായി പ്രതിഭാസിക്കുകയാണ്. ഇത് ഏകമാണ്.

ഈ ബ്രഹ്മത്തിനു സ്വരൂപലക്ഷണമെന്നും തടസ്ഥലക്ഷണമെന്നും രണ്ട് തരത്തിലുള്ള ലക്ഷണങ്ങൾ പറയപ്പെടുന്നു. അതിൽ സ്വരൂപലക്ഷണം ഇതാണ് - സത്യം ജ്ഞാനം അനന്തം ബ്രഹ്മ ഇത് സത്യമാണ് ജ്ഞാനമാണ് അനന്തവുമാണ്.

തടസ്ഥലക്ഷണം ഇതാണ് - "യതോ വാ ഇമാനി ഭൂതാനി ജായന്തേ, യേന ജാതാനി ജീവന്തി ,യത് പ്രയന്ത്യഭിസം വിശന്തി, തജ്ജിഞ്ജാസസ്വ തദ്ബ്രഹ്മേതി" 

യാതൊന്നിൽ നിന്നാണോ എല്ലാ ഭൂതങ്ങളും ഉത്ഭവിക്കുന്നത്, ഉദ്ഭവിച്ചത് യാേതാന്നിലാണോ ജീവിക്കുന്നത്, അവസാനം യാതൊന്നിലേക്കാണോ ലയിച്ചു ചേരുന്നത്, അതിനെ അറിഞ്ഞാലും അതാണ് ബ്രഹ്മമെന്നത്.

അയം ആത്മാ ബ്രഹ്മ എന്നതു് മാണ്ഡൂക്യോപനിഷത്തിലെ മഹാവാക്യമാണു് (മന്ത്രം 2). ആ ആത്മാവു ബ്രഹ്മമാകുന്നു എന്നാണു് അതിനര്‍ത്ഥം. (ഉപനിഷത്തുകളിൽ ആകെ നാലു മഹാ വാക്യങ്ങളാണുള്ളതു്. അഹം ബ്രഹ്മാസ്മി - അഹം ബ്രഹ്മ അസ്മി, ഞാന്‍ ബ്രഹ്മം ആകുന്നു; തത്ത്വമസി - തത് ത്വം അസി, അതു നീ ആകുന്നു; പ്രജ്ഞാനം ബ്രഹ്മ - അറിവാണു ബ്രഹ്മ൦ എന്നിവയാണു മറ്റു മൂന്നു മഹാവാക്യങ്ങള്‍. ഇവ യഥാക്രമം ബൃഹദാരണ്യകം, ഛാന്ദോഗ്യം, ഐതരേയം എന്നീ ഉപനിഷത്തുകളിലേതാണു്). ആത്മാവു തന്നെ ബ്രഹ്മം എന്നു മാണ്ഡൂക്യം മാത്രമല്ല ബൃഹദാരണ്യകവും ഛാന്ദോഗ്യവും പ്രഖ്യാപിക്കുന്നുണ്ടു് (ബൃഹദാരണ്യക൦ 2.5.1 മുതല്‍ 2.5.14 വരെ, 2.5.19, 4.4.5; ഛാന്ദോഗ്യ൦8.3.4, 8.14.1). 

ആത്മാവു൦ ബ്രഹ്മവു൦ പരസ്പരം പര്യായങ്ങളാണെന്നാണോ ബ്രഹ്മത്തിനു രണ്ടു ഭാവങ്ങളുണ്ടെന്നു ബൃഹദാരണ്യകം പറയുന്നു (2.3.1); മൂര്‍ത്തവും അമൂര്‍ത്തവും, മര്‍ത്ത്യവും അമൃതവും, അചരവും ചരവും, ഗോചരവും അഗോചരവും. ഇതില്‍ അമൂര്‍ത്തവും അമൃതവും അചരവും അഗോചരവുമായതു് ആത്മചൈതന്യമത്രേ. കേനം (2.1) പറയുന്നു, ബ്രഹ്മത്തെ അറിയുന്നതു വളരെ എളുപ്പമാണെന്നു നിങ്ങള്‍ കരുതുന്നുവെങ്കില്‍ ഉറപ്പാണു്, നിങ്ങള്‍ ബ്രഹ്മത്തിന്‍റെ രൂപം മാത്രമേ കാണുന്നുള്ളു . ബ്രഹ്മം രൂപത്തോടു കൂടിയതാണെന്നു് ഇതു സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ആത്മാവു് അരൂപിയാണെന്നുള്ളതു നാം നേരത്തേ കണ്ടതാണു്.

ബ്രഹ്മത്തിന്‍റെ പേരു സത്യ മെന്നാണെന്നു ഛാന്ദോഗ്യവും (8.3.4) ബൃഹദാരണ്യകവും (5.4.1). സത്യം എന്നാല്‍ സ-തി-യം. ഇതില്‍ സ അമൃതവും തി മര്‍ത്യവും ആകുന്നു. യം ഇവയെ രണ്ടിനെയും യോജിപ്പിച്ചു നിര്‍ത്തുന്നു (ഛാന്ദോഗ്യം 8.3.5). (സത് ഉള്ളതു സത്യം എന്നു ചുരുക്ക൦. എന്നാല്‍, സത്യം പൂര്‍ണ്ണമായും സത് അല്ല.) അതായതു്, ബ്രഹ്മം മര്‍ത്യവും അമൃതവും ചേര്‍ന്നതാകുന്നു. ആത്മാവു ശുദ്ധമായ സത് ആണെന്നോര്‍ക്കണം. ആത്മാവില്‍ മര്‍ത്യം എന്നൊരു അംശമില്ല. തൈത്തിരീയം (2.6) പറയുന്നു: ഇവിടെ എന്തെല്ലാമുണ്ടോ അവയെല്ലാം 'സത്യം' എന്നു് അറിയപ്പെടുന്നു. തപസ്സുകൊണ്ടു വികസിച്ച ബ്രഹ്മത്തില്‍നിന്നു് അന്നവും ജീവികളും സത്യ മായ ഈ ലോകവും ഉണ്ടായെന്നു മുണ്ഡകം (1.1.8).

ബ്രഹ്മത്തില്‍നിന്നാണു് എല്ലാം ഉണ്ടായതെന്നു ബൃഹദാരണ്യകം 1.4.10-ൽ പറയുന്നു. ഇവിടെ ഉള്ളതെല്ലാം ബ്രഹ്മം തന്നെയെന്നു മുണ്ഡകവും (2.2.11) ഛാന്ദോഗ്യവും (3.14.1). എല്ലാ ഭൂതങ്ങളും ഏതില്‍നിന്നുണ്ടായോ ഏതിനാല്‍ ജീവിക്കുന്നുവോ അവസാനം ഏതില്‍ ചെന്നുചേരുന്നുവോ അതാണു ബ്രഹ്മം (തൈത്തിരീയം 3.1). ‍

‍ബ്രഹ്മം സത്യവും ജ്ഞാനവും അനന്തവുമാണെന്നു (സത്യം ജ്ഞാനം അനന്തം ബ്രഹ്മ)തൈത്തിരീയം 2.1-ല്‍ പറയുന്നു. ആത്മാവു സത്-ചിത്-ആനന്ദം ആണെന്നു നാം കണ്ടുകഴിഞ്ഞതാണു്. സത്തിന്‍റെ പ്രകടിതഭാവമാകുന്നു സത്യം; ചിത്തിന്‍റേതു ജ്ഞാനവും ആനന്ദത്തിന്‍റേതു അനന്തവുമാകുന്നു. (അനന്തമായതാണു സുഖം നല്‍കുന്നതെന്നു ഛാന്ദോഗ്യം 7.23.1).

ആത്മാവും ബ്രഹ്മവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ഇതില്‍നിന്നൊക്കെ വ്യക്തമാകും. ആത്മാവിന്‍റെ അമൂര്‍ത്ത പ്രകടിതഭാവമാണു ബ്രഹ്മം, നാമരൂപങ്ങള്‍ക്കതീതമായ അവ്യക്തഭാവം. വികാസം കൊണ്ടു് ഈ അവ്യക്ത ഭാവത്തിനു നാമരൂപങ്ങളായി വ്യക്തത ലഭിക്കുമ്പോള്‍ അതു പ്രപഞ്ചമായിത്തീരുന്നു.

ആത്മാവു് അണിമാ (അതിസൂക്ഷ്മഭാവം) ആകുന്നു. ആത്മ ശക്തിയോടുകൂടിയതാണു് ഇവിടെയുള്ളതെല്ലാം. അതെല്ലാം സത്യമാ കുന്നു. അതു നീ ആകുന്നു, ഉദ്ദാലക ആരുണി സ്വപുത്രനായ ശ്വേത കേതുവിനോടു പറഞ്ഞതായി ഛാന്ദോഗ്യത്തില്‍ (6.8.7, 6.9.4, 6.10.3, 6.11.3,.........) രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതാണിതു്. ഇവിടെ ഉള്ളതെല്ലാം ബ്രഹ്മം തന്നെയെന്നു നാം നേരത്തേ കണ്ടതാണു്. അതായതു്, ബ്രഹ്മം ആത്മശക്തിയോടുകൂടിയതാണെന്നും അതു സത്യമാണെന്നും നീ ബ്രഹ്മമാകുന്നു വെന്നുമാണു ആരുണി ശ്വേതകേതുവിനോടു പറയു ന്നതു്. ബ്രഹ്മവും ആത്മാവും പര്യായപദങ്ങളല്ലെന്നു് ഇതില്‍നിന്നു് ഒരിക്കല്‍ക്കൂടി വ്യക്തമാകുന്നു.

ആത്മാവില്‍നിന്നുണ്ടായതാണു ബ്രഹ്മമെന്നു് (ആത്മാവു ബ്രഹ്മ യോനിയാണെന്നു്) മുണ്ഡകം 1.1.9,3.1.3, ശ്വേതാശ്വതരം 5.6, 6.18 എന്നിവയില്‍ വ്യക്തമാക്കിയിരിക്കുന്നു. ഇതേ ആശയം ഗീത 3.15, 14.27, 18.54 എന്നിവയിലും കാണാം. ഗീത 3.15-ല്‍ പറയുന്നതു ബ്രഹ്മം അക്ഷരമായതില്‍നിന്നുദ്ഭവിച്ചു എന്നാണു്. ഇവിടെ ബ്രഹ്മ ത്തിനു വ്യാഖ്യാതാക്കള്‍ പൊതുവേ നല്‍കിയിരിക്കുന്ന അര്‍ത്ഥം വേദങ്ങള്‍ എന്നാണു്. കര്‍മ്മം ബ്രഹ്മത്തില്‍നിന്നുദ്ഭവിച്ചു എന്നു് ഈ ശ്ലോകത്തിന്‍റെ ആദ്യഭാഗത്തു പറഞ്ഞിട്ടുള്ളതാണു ബ്രഹ്മത്തിനു് ഇങ്ങനൊരര്‍ത്ഥം നല്‍കാന്‍ പ്രേരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതു്. ആരാധനാപരമായ കര്‍മ്മങ്ങള്‍ വേദങ്ങളിലെ നിഷ്കര്‍ഷ അനുസരിച്ചാണല്ലോ ചെയ്യുന്നതു്. എന്നാല്‍ ഈ അര്‍ത്ഥം അടുത്ത ശ്ലോകാന്ത്യത്തിനു യോജിക്കില്ല. അതില്‍ പറയുന്നതു് എല്ലായിടവും വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്ന ബ്രഹ്മം കര്‍മ്മങ്ങളില്‍ പ്രതിഷ്ഠിതമായിരിക്കുന്നു എന്നാണു്. വേദങ്ങള്‍ അങ്ങനെ വ്യാപിച്ചുനില്‍ക്കുന്നില്ലല്ലോ. അപ്പോള്‍, ബ്രഹ്മത്തിനു വേദം എന്ന അര്‍ത്ഥം ഇവിടെ ഒട്ടും യോജിക്കില്ല; അതിന്‍റെ ആവശ്യവുമില്ല. കാരണം, ബ്രഹ്മത്തിന്‍റെ വികാസത്തില്‍‍നിന്നാണു കര്‍മ്മം ഉണ്ടായിട്ടുള്ളതെന്നു് മുണ്ഡകം 1.1.8-ല്‍ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ടു്.‍‍

049 യോഗവാസിഷ്ഠം നിത്യപാരായണം - ദിവസം 049 http://yogavasishtamnithyaparayanam.blogspot.com/2012/05/

പരുഷാത്ഥചതുഷ്‌ടയം ശ്രീ വിദ്യാനന്ദതീത്ഥപാദസ്വാമികഠം 

 സത്യം ജ്ഞാനം അനന്തം ബ്രഹ്മ. 

ആനന്ദോ ബ്രശ്മേതി വൃജാനാത്‌. ആനന്ദം 

ബ്രഹ്മണോ വിദ്വാന്‍ നബിഭേതി കുതശ്ചന. 

*തരതി ശോകം ആത്മവിത. *ബ്രഹ്മവിദ? 

ബ്രഹ്മൈവ ഭവതി. എന്നിങ്ങനെയുള്ള തിരുവായ്മൊഴികഠംകൊണ്ടാണു പരമാത്ഥവേദിനിയായ ശ്രുതിമാതാവു സംസാരാത്തനായ മനുഷ്യനെ സമാശ്വസിപ്പിക്കുന്നതു. ബ്രഹ്മം സത്യവും ജ്ഞാനവും അനന്തവുമാകുന്നു. ആനന്ദം ബ്രഹ്മമാണെന്നു അറിയണം, ആനന്ദം ബ്രഹ്മസ്വരൂപമാണെന്നു അറിയുന്ന ജ്ഞാനി മറെറാന്നില്‍നിന്നും ഭയപ്പെടുന്നില്ല? ബ്രഹ്മത്തെ ആത്മസ്വരൂപത്തില്‍ സാക്ഷാത്‌കരിച്ച മനുഷന്‍ ജനനമരണരൂപമായ ദുഃഖത്തെ തരണം ചെയ്യുന്നു." ബ്രഹ്മത്തെ അറിയുന്നവന്‍ ആ ബ്രഹ്മമായിത്തന്നെ തീരുന്നു." എന്നാണല്ലോ, ഈ ശ്രുതിവാക്യങ്ങളുടെ ആശയം. ഇതില്‍ നിന്നു അജ്ഞാനജന്യമായ സംസാരദുഃഖങ്ങളെല്ലാം ബ്രഹ്മസാക്ഷാൽക്കാരത്തില്‍ നശിക്കുമെന്നു വ്യക്തമാകുന്നു. അതിനാല്‍ ശ്രുതി ഉപദേശിക്കുന്ന മാഗ്രത്തില്‍ക്കൂടി സഞ്ചരിച്ചാല്‍ അനർത്ഥ നാശവും ആനന്ദപ്രാപ്‌തിയും ഉണ്ടാകുമെന്നു ബുദ്ധിശാലിയായ മനുഷ്യനു വിശ്വസിക്കാവുന്നതാണു. 

മഹാഭാരതം ശാന്തിപർവം അദ്ധ്യായം 218. പഞ്ചശിഖവാക്യം - ആത്മാവ്‌, അന്നമയം, പ്രാണമയം തുടങ്ങി അഞ്ചു കോശങ്ങളാല്‍ ആവരണംചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ആ കോശങ്ങളെ അവര്‍ അറിഞ്ഞിരുന്നു.

ഭഗവദ്ഗീത അദ്ധ്യായം 7. ജ്ഞാനവിജഞാനയോഗം - സത്വഗുണ വികാരങ്ങളാണ്‌ മനോമയന്‍, വിജ്ഞാനമയന്‍, ജ്ഞാനേന്ദ്രിയങ്ങള്‍ അഗ്ധ്യാദിദേവതകള്‍. പ്രാണമയനും കര്‍മ്മേന്ദ്രിയങ്ങളും രജോഗുണവികാരങ്ങള്‍. ആനന്ദമയനും അന്നമയനും തമോഗുണവികാരങ്ങള്‍. ഇങ്ങനെ ഗുണപരിണാമങ്ങളാണ്‌ ആത്മാവിന്റെ മൂന്നുപാധികളായി ഭവിച്ചിരിക്കുന്നവ. ഈ ഉപാധികളെ ആത്മാവെന്ന്‌ സകല പ്രാണിവര്‍ഗ്ഗവും ധരിക്കുന്നു. അതു തെറ്റായ ബോധമാണ്‌. ഈ സ്ഥൂലസൂക്ഷ്മകാരണങ്ങളായ മൂന്ന്‌ ഉപാധികളോട്‌ സംബന്ധപ്പെടാതെയും, അവയെ പ്രകാശിപ്പിച്ചും സ്വയം പ്രകാശിച്ചും ഹൃദയഗുഹയില്‍ സര്‍വ്വദാ നിര്‍വ്വികാരനായി വിളങ്ങുന്ന ഞാന്‍ തന്നെയാണ്‌ ആത്മാവെന്നു ലോകത്തിലുള്ള പ്രാണിവര്‍ഗ്ഗം അറിയുന്നില്ല.

മോക്ഷവും… പുനര്‍ജന്മവും

ജനന മരണാദികളില്‍ നിന്നുള്ള പരിപൂര്‍ണ്ണ മോചനത്തെയാണ്‌ മോക്ഷം എന്ന്‌ പറയുന്നത്‌. മോക്ഷം എന്നാല്‍ മോഹങ്ങള്‍ ഇല്ലാത്ത അവസ്ഥ. പ്രാണമയ കോശത്തില്‍ ഇരിക്കുന്ന സമയത്ത്‌ പ്രേത ദര്‍ശനങ്ങളായി നമുക്ക്‌ കാണാം. അതായത്‌ മരണ സമയത്ത്‌ ആദ്യമായി അന്നമയ കോശമായ ഭൗതീക ശരീരത്തെയാണ്‌ തിരസ്‌കരീക്കുന്നത്‌. അപ്പോള്‍ പിന്നെ അടുത്ത ലേയറായ പ്രാണമയ കോശത്തിലേക്ക്‌ പ്രവേശിക്കുന്നു. ഈ സമയത്താണ്‌ നാം പ്രേതങ്ങളെ ദര്‍ശിക്കുന്നത്‌. മേല്‍ പറഞ്ഞ പ്രാണമയ കോശത്തെ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടുമ്പോഴാണ്‌ കാമ മയ കോശത്തിന്‌ ഉണര്‍വ്വ്‌ ഉണ്ടാവുന്നത്‌. ഈ സമയത്ത്‌ ആത്മാവിന്‌ നരകാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്നു. ചെയ്‌തു പോയിട്ടുള്ള സര്‍വ്വ കര്‍മ്മ ദോഷങ്ങളുടെ ഫലങ്ങള്‍ ഇപ്പോള്‍ അനുഭവിച്ചു തീര്‍ക്കുന്നു.

അടുത്ത ലേയറായ മനോമയ കോശത്തിന്റെ ഉണര്‍വ്വ്‌ ലഭിക്കപ്പെടുമ്പോഴാണ്‌ സ്വര്‍ഗ്ഗം എന്ന അവസ്ഥ കൈവരുന്നത്‌. ഈ അവസ്ഥയില്‍ ഒരു സ്വര്‍ഗ്ഗ തുല്യമായ ആനന്ദം അനുഭവമാകുന്നു. ഓരോ അവസ്ഥയും ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടുമ്പോഴും ഒരു തരം അബോധാവസ്ഥ സംജാതപ്പെടുന്നു. ഈ അബോധാവസ്ഥക്കു ശേഷമാണ്‌ ഒരു ഉണര്‍വ്വ്‌ ലഭിക്കപ്പെടുന്നത്‌.

അങ്ങിനെ മനോമയ കോശം ഉപേക്ഷിക്കുമ്പോള്‍ ഒരു അബോധാവസ്ഥ ഉണ്ടാകുന്നു. ഇങ്ങിനെ ഉണര്‍ന്നു വരുമ്പോള്‍ കഴിഞ്ഞ കാല ജീവിതത്തിന്റെ കര്‍മ്മ ഫലങ്ങള്‍ക്കും, ആസക്തിക്കും, ഭയങ്ങള്‍ക്കും, വികാരങ്ങള്‍ക്കും അനുസൃതമായി ഒരു ജീവിതം കിട്ട തക്കവിധം പിതാവിനെ സ്വീകരിക്കുന്നു.

മനോമയ കോശം തിരസ്‌കരിക്കപ്പെടുമ്പോള്‍ ആത്മാവിന്‌ ഒരു വഴിത്തിരിവുണ്ടാകുന്നു. ഇവിടെ വെച്ച്‌ ആത്മാവ്‌ പുനര്‍ജന്മം വേണമോ അഥവ മോക്ഷത്തിലേക്കുള്ള പ്രയാണം തുടരണമോ എന്ന്‌ തീരുമാനിക്കുന്നു. മനോമയ കോശം ഉപേക്ഷിക്കുമ്പോള്‍ ഒരു അബോധാവസ്ഥ ഉണ്ടാകുന്നു എന്ന്‌ പറഞ്ഞുവല്ലോ. അതില്‍ നിന്ന്‌ ഉണരുമ്പോള്‍ പുനര്‍ജന്മം സ്വീകരിക്കണമെന്നുണ്ടെങ്കില്‍ കഴിഞ്ഞ കാല ജീവിതത്തിന്റെ കര്‍മ്മ ഫലങ്ങള്‍ക്കും, ആസക്തിക്കും, ഭയങ്ങള്‍ക്കും, വികാരങ്ങള്‍ക്കും അനുസൃതമായി ഒരു ജീവിതം കിട്ട തക്കവിധം പിതാവിനെ ആദ്യമായി കണ്ടെത്തി സ്വീകരിക്കുന്നു. പിന്നീട്‌ ആനന്ദമയ വിജ്ഞാനമയ മനോമയ കാമമയ പ്രാണമയ കോശങ്ങള്‍ സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ട്‌ പിതാവിന്റെ ഭക്ഷണത്തിലൂടെ ശരീരത്തില്‍ പ്രവേശിക്കുന്നു. ശരീരത്തില്‍ പ്രവേശിച്ച കോശങ്ങള്‍ രക്തത്തിലൂടെ ശരീരം മുഴുവന്‍ വ്യാപിച്ച്‌ ബീജാണുവില്‍ പ്രവേശിച്ച്‌ സ്‌ത്രി പുരുഷ സംഭോഗവേളയില്‍ ഗര്‍ഭാശയത്തില്‍ എത്തി അണ്‌ഡവുമായി യോജിച്ച്‌ അന്നമയകോശവും കൂടി സ്വീകരിച്ച്‌ ജന്മമെടുക്കുന്നു.

മനോമയ കോശ തിരസ്‌കരണത്തിനു ശേഷം വിജ്ഞാനമയ ആനന്ദമയ കോശത്തിലിരുന്ന്‌ പരമമായ മോക്ഷത്തെ പ്രാപിക്കുകയും ചെയ്യാവുന്നതാണ്‌. ഇങ്ങിനെ വന്നാല്‍ ഒരുവന്‌ ജനന മരണാദികളില്‍ നിന്ന്‌ മോചനം ലഭിക്കുന്നതാണ്‌. എന്തു തന്നെയായാലും തീരുമാനം ആത്മാവിന്റെ നിശ്ചയം തന്നെയാണ്‌.

കഠോപനിഷത്ത് – രണ്ടാം അധ്യായം, അഞ്ചാം വല്ലി ശ്ലോകം: 7

യോനിമന്യേ പ്രപദ്യന്തേ ശരീരത്വായ ദേഹിന:

സ്ഥാണു മന്യേ ങ്കനുസംയന്തി യഥാകര്‍മ്മ യഥാ ശ്രുതം

= കര്‍മ്മത്തിനനുസരിച്ചും ജ്ഞാനത്തിനനുസരിച്ചും ചില ദേഹികള്‍ ശരീരം സ്വീകരിക്കുന്നതിനായി സ്ത്രീകളുടെ ഗര്‍ഭപാത്രത്തെ പ്രാപിക്കുന്നു. മറ്റു ചിലര്‍ സ്ഥിരമായി അനുഗമിക്കുന്നു.

കര്‍മ്മബന്ധിയാണ് ജീവിതം. എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളും കര്‍മ്മബദ്ധരാണ്. ജ്ഞാനമാകട്ടെ മനുഷ്യ ജീവിത ബന്ധിയാണ്. മറ്റ് ജീവജാലങ്ങള്‍ക്ക് പ്രാഥമിക ജ്ഞാനം മാത്രമേ ഉള്ളൂ. പരിശീലിപ്പിച്ചാല്‍ അത് നിര്‍ദ്ദേശത്തിനനുസരിച്ച് ചെയ്യും. ക്രിയാത്മകമായി സ്വയം കണ്ടറിഞ്ഞ് ചെയ്യാന്‍ ജ്ഞാനവിജ്ഞാന ബോധം വേണം.

അന്നമയ കോശനിര്‍മ്മിതമായ ശരീരത്തിനും ഇന്ദ്രിയങ്ങള്‍ക്കും അപ്പുറത്ത് പ്രാണമയ കോശവും മനോമയ കോശവുമുണ്ട്. അതും കഴിഞ്ഞ് വിജ്ഞാനമയവും ആനന്ദമയവുമായ രണ്ട് കോശങ്ങള്‍ മനുഷ്യന് മാത്രമാണ് ഉള്ളത്. അതുകൊണ്ട് ജ്ഞാനവിജ്ഞാനങ്ങള്‍ വഴി ക്രിയാത്മക കാര്യങ്ങള്‍ ചെയ്യാന്‍ മനുഷ്യന് മാത്രം സാധിക്കുന്നു. ഇതില്‍ ജ്ഞാനം അധ്യാത്മികമാണ്, അതുവഴി മനുഷ്യന് പിറവികള്‍ ഇല്ലാതെ സുസ്ഥിരമായ അവസ്ഥ പ്രാപിക്കാം. ജ്ഞാനം കുറയുന്നതനുസരിച്ച് പുതിയ ജന്‍മത്തിനായി കര്‍മ്മാനുസൃതമായ ഗര്‍ഭാശയം ആത്മന്‍ കണ്ടെത്തും. ഇതില്‍ നിന്ന് ഒരു കാര്യം കൂടി അറിയുക: ഒരു ജീവബീജം അണ്ഡത്തെ പ്രാപിക്കുന്നതില്‍ പുരുഷനോ സ്ത്രീക്കോ സ്ഥാനമില്ല, തന്റെ ബീജത്തിന് ഇഷ്ടപ്പെട്ട അണ്ഡത്തെ അത് സ്വീകരിക്കും. അതിനുള്ള ഉപകരണം മാത്രമാണ് അത് തെരഞ്ഞെടുക്കുന്ന ശരീരം.

(ശരീരമാദ്യം ഖലു ധര്‍മ്മ സാധനം’ – മഹാകവി കാളിദാസന്‍ :- കുമാര സംഭവം)

ഒരു അമ്മക്ക് കിട്ടുന്ന മക്കളെ പ്രകൃതി പോറ്റാന്‍ ഏല്‍പ്പിച്ചതാണ്. അതിനാണ് പ്രകൃതി രണ്ട് തരം ശരീരത്തെ നിശ്ചയിച്ചത്. അത് സ്വയം നിയന്ത്രിച്ച്, പരസ്പര വിശ്വാസവും സഹകരണവും നിലനിറുത്തി മുന്നേറുമ്പോള്‍ മഹത്തായ ജന്‍മങ്ങള്‍ സാധ്യമാവും.

പ്രകൃതി വിരുദ്ധവും സംസ്‌കാര വിരുദ്ധവും അനിഷ്ടകരവും അനിയന്ത്രിതവും അഗമ്യഗമനവുമായ കൂടിച്ചേരലുകള്‍ രണ്ട് ശരീരങ്ങളില്‍ ഉണ്ടായാല്‍ വികൃതവും ബുദ്ധി മന്ദവും രോഗാതുരവും രാക്ഷസീയവുമായ ജന്‍മങ്ങള്‍ വരും. മുജ്ജന്‍മകര്‍മ്മാനുസൃതം ഗര്‍ഭാശയം തേടുന്ന ബീജം ഇത്തരം കേന്ദ്രങ്ങള്‍ സ്വയം കണ്ടെത്തുകയാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് നാം വിചാരിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള തലമുറ നമുക്ക് ഉണ്ടാവാത്തത്. ഇതിനര്‍ത്ഥം നമ്മുടെ ജന്‍മം ജ്ഞാനാര്‍ജ്ജനത്തിലൂടെ ഉടന്‍ ചിട്ടപ്പെടുത്തുക എന്നാണ്.

"അന്നമയം ഹി സൌമ്യ മന:" അന്നമയമാണ് മനസ്സ്. ഉദ്ധാലകന്‍ ശ്വേതകേതുവിന് പറഞ്ഞു കൊടുക്കുന്നു, അന്നമയമാണ് കുഞ്ഞേ മനസ്സ്, നിന്‍റെ മനസ്സ് തെളിവുറ്റതകാണമെങ്കില്‍ പതിനഞ്ചു ദിവസം നീ ഭക്ഷണം കഴിക്കാതെ ഇരിക്കു. അങ്ങനെ പതിനഞ്ചാം ദിവസം ശ്വേകതകെതുവിനോട്‌ വേദ മന്ത്രങ്ങളെ ചൊല്ലാന്‍ പറയുന്നു. ആ സമയം ശ്വേതകേതുവിന് മന്ത്രങ്ങലോന്നും ഓര്‍മ്മ വരുന്നില്ല, അപ്പൊ അവനോടെ ഉദ്ധാലകാന്‍ പറയുന്നു- കുട്ടി ഏതു പോലെയാണോ അഗ്നി കത്തി കത്തി ഒരു മിന്നാമിനുങ്ങ് പോലെ മാത്രം അവശേഷിച്ചു നില്‍ക്കുമ്പോള്‍ അതിലേക്ക് ഒരു വലിയ മുട്ടി വിറക് ഇട്ടുകൊടുത്താല്‍ അതിനെ ദഹിപ്പിക്കുക എന്നത് ഈ ചെറിയ അഗ്നിക്ക് സാധ്യമല്ല. ഇതാണ് ഇപ്പോള്‍ നിന്‍റെ അവസ്ഥ, നിന്നില്‍ ഇപ്പോള്‍ പ്രാണകല മാത്രം അവശേഷിചിരിക്കുന്നു, മനസ്സ് നിന്നിളിപ്പോള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നില്ല എന്ന് പറഞ്ഞു കൊടുക്കുന്നു. വേദങ്ങലാകുന്ന വലിയ കീറാമുട്ടി നിനക്ക് ഇപ്പോള്‍ എന്‍റെ മുന്നില്‍ അവതരിപ്പിക്കാന്‍ സാധിക്കുന്നില്ല, പക്ഷെ നീ നന്നായി പഠിച്ചതുമാണ്. അതുകൊണ്ട് നീ പോയി ഭക്ഷണം കഴിച്ചു വരു. പിന്നീട് അവന്‍ പോയി ഭക്ഷണം കഴിച്ചു അടുത്തദിവസം ഉദ്ധാലകന്‍റെ അടുത്ത് വന്നു വേദ മന്ത്രങ്ങള്‍ മുഴുവനും ചൊല്ലിക്കേള്‍പ്പിക്കുന്നു, അപ്പൊ അവനോടു ഉദ്ധാലകാന്‍ പറയുന്നു- എങ്ങിനെയാണോ മിന്നമിനുങ്ങോളം വരുന്ന ആ ചെറിയ അഗ്നിയില്‍ അതിനേക്കാള്‍ ചെറിയ നാരുകള്‍ ഇട്ടുകൊടുത്ത് ആ അഗ്നിയെ ജ്വലിപ്പിച്ചു വലുതാക്കുന്നത് ഇതുപോലെയാണിപ്പോള്‍ നിന്‍റെ പ്രാണകല മാത്രം അവശേഷിച്ച നിന്നിലേക്ക്‌ അല്‍പ്പം അല്പ്പമായി ഭക്ഷണം ചെന്ന് അത് വികസിച്ചത്. 

പഞ്ച കൊശാ കേ? എന്താണ് പഞ്ചകോശം? അന്നമയ പ്രാണമയ മനോമയ വിജ്ഞാനമയ ആനന്ദമയശ്ച ഇതി. ഗുരു പറയുന്നു, അന്നമയ അന്നത്താല്‍ നിറയപ്പെട്ടത്. പ്രാണമയ പ്രാണനെ കൊണ്ട് നിറയപ്പെട്ടത്. മനോമയ മനസ്സിനാല്‍ നിറയപെട്ടത്, വിജ്ഞാനമയ വിജ്ഞാനത്താല്‍ നിറയപ്പെട്ടത്. ആനന്ദമയ ആനന്ദത്താല്‍ നിറയപെട്ടത്. ഇങ്ങനെ പഞ്ചകോശങ്ങള്‍, അഞ്ച് അറകള്‍ നമുക്കുണ്ട്, നമ്മുടെ ശരീരത്തിന്ന്. അന്നമയ കാ? അന്നമയം എന്നാല്‍ എന്താണ്? അന്നരസേനൈവ ഭൂത്വാ അന്നരസേനൈവ വൃദ്ധി൦ പ്രാപ്യാ അന്നമയരൂപ പ്രധിവ്യാം യത് വിലീയതെ, തത് അന്നമയ കോശ: സ്ഥൂല ശരീരം. അന്നരസത്തില്‍ നിന്ന് ഭവിച്ചിട്ടു, അന്നംകൊണ്ടു തന്നെ, അന്നരസം കൊണ്ട് തന്നെ വളര്‍ച്ചയെ പ്രാപിച്ചിട്ടുള്ള, അന്നമയമായ ഭൂമിയില്‍ വിലയം പ്രാപിക്കുന്ന ഇതൊന്നാണോ അതിനെയാണ് അന്നമയ കോശം സ്ഥൂല ശരീരത്തില്‍ എന്ന് പറയുന്നത്. പ്രാണമയ കോശ: ക: ? എന്താണ് പ്രാണമയ കോശം? പ്രാണാധ്യാ: പഞ്ചവായവ: വാകാധി ഇന്ദ്രിയ പഞ്ചകം പ്രാണമയ കോശ: പ്രാണന്‍ മുതലായിട്ടുള്ള(പ്രാണന്‍,അപാനന്‍,വ്യാനന്‍,ഉധാനന്‍,സമാനന്‍) അഞ്ച് വായുക്കളും, വാക്കുതുടങ്ങിയിട്ടുള്ള അഞ്ച് ഇന്ദ്രിയ കര്മ്മങ്ങളുടെയും ചേര്‍ച്ചയാണ് പ്രാണമയ കോശം. മനോമയ കോശ: ക: ? മനോമയ കോശം എന്താണ്? മനസ്ച്ച ജ്ഞാനെന്ധ്രിയ പഞ്ചകം മിലിത്വാ യോ ഭവതി സ മനോമയ കോശ: മനസ്സും ജ്ഞാനെന്ധ്രിയങ്ങളും ചേര്‍ന്നത് യാതൊന്നാണോ അതാണ് മനോമയ കോശം. വിജ്ഞാനമയ കോശ: ക: ? എന്താണ് വിജ്ഞാനമയ കോശം? ബുദ്ധിജ്ഞാനെന്ധ്രിയ പഞ്ചകം മിലിത്വാ യോ ഭവതി, സ വിജ്ഞാനമയ കോശ: ബുദ്ധിയും അഞ്ച് ജ്ഞാനെന്ധ്രിയങ്ങളും ചേര്‍ന്നത് യാതൊന്നാണോ അതിനെയാണ് വിജ്ഞാനമയ കോശം എന്ന് പറയുന്നത്. ആനന്ദമയ കോശ: ക: ? ആനന്ദമയ കോശം എന്താണ്? എവമേവ കാരണശരീര ഭൂതാം അവിധ്യാസ്ഥമലിന സത്വം പ്രിയാധിവൃത്തി സഹിതം സദ്‌ ആനന്ദമയ കോശ:, ഏതത് കോശപഞ്ചകം. കാരണശരീര ഭൂതമായ അവിദ്യയില്‍ നിലനില്‍ക്കുന്നതും അതെ സമയത്ത് പ്രിയ അപ്രിയ ഭേദ വൃത്തികളോട് കൂടിയിട്ടുള്ളതും ആണ് ആനന്ദമയ കോശം. തല്ക്കാലികമായിട്ടു താന്‍ ഒന്നും അറിയുന്നില്ല എന്നാ അവസ്ഥ. ഇവയൊക്കെയാണ് അഞ്ച് കോശങ്ങള്‍. മദീയം ശരീരം മദീയാ പ്രാണാ: മദീയം മനസ്ച്ച മദീയാ ബുദ്ധി:, മദീയം അജ്ഞാനം ഇതി സ്വേനൈവ ജ്ഞ്യായതെ. തത് യഥാ മദീയത്വേന ജ്ഞാതം കടക കുണ്ടല ഗൃഹാതികം സ്വസ്മാത് ബിന്നം തതാ പഞ്ചകോശാദികം സ്വസ്മാത് ബിന്നം മദീയത്വേന ജ്ഞ്യാതം ആത്മാ ന ഭവതി. എപ്രകാരം എന്റേത് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന വള കമ്മല്‍ ഇത്യാദി ആഭരണങ്ങള്‍, എന്‍റെ ഗൃഹം, ഇതെല്ലാം എന്നില്‍ നിന്ന് ഭിന്നമാണ്‌. ഇതുപോലെ, എന്‍റെ മനസ്സ്, എന്‍റെ ബുദ്ധി, എന്‍റെ പ്രാണന്മാര്‍, എന്റെ അജ്ഞാനം എന്നില്‍ നിന്ന് ഭിന്നമായി എന്നാല്‍ അറിയപ്പെടുന്നു. ഇതൊന്നും ഞാനല്ല, എന്റെതാണ്, ഞാന്‍ ഇതില്‍നിന്നെല്ലാം വേറിട്ട്‌ നിന്ന് അറിയുന്നു. അപ്രകാരം എന്നാല്‍ അറിയപ്പെടുന്നതല്ല ആത്മാവ്. ആത്മാ തര്‍ഹിക: ? എങ്കില്‍ എന്താകുന്നു ആത്മാവ്? സച്ചിദാനന്ദ സ്വരൂപ: സച്ചിദാനന്ദ സ്വരൂപമാണ് ആത്മാവ്. സത് കിം? എന്താണ് സത്? കാലത്രയെപി തിഷ്ടതി ഇതി സത്. മൂന്നുകാലത്തും മാറാതെ നിലനില്‍ക്കുന്നത് ഏതോ അതിനെയാണ് സത് എന്ന് പറയുന്നത്. ഭൂതം ഭാവി വര്‍ത്തമാനം എന്നാ മൂന്നുകാലങ്ങളും ഒരു പോലെ നിലനില്‍ക്കുന്നത് എന്തോ അത് സത്. ഇന്നലെയും, ഇന്നിലും, നാളെയും മാറ്റമില്ലാതെ നിലകൊള്ളുന്നതിനെയാണ് സത് എന്ന് പറയുന്നത്. ചിത് കിം? എന്താണ് ചിത്? ജ്ഞാന സ്വരൂപ: . ജ്ഞാന സ്വരൂപമായിട്ടുല്ലതാണ് ചിത്. അറിവാണ്,ജ്ഞാനമാണ് ചിത്. ആനന്ദ: ക: ? എന്താണ് ആനന്ദം? സുഖ സ്വരൂപ: . സുഖ സ്വരൂപമാകുന്നു ആനന്ദം. ഏവം സച്ചിദാനന്ദസ്വരൂപം സ്വാത്മാനം വിചാനിയാത്. ഇപ്രകാരം ഞാന്‍ ഈ മൂന്നും ചേര്‍ന്നതാണ്, സത്,ചിത്,ആനന്ദം ഇതാണ് ആത്മാവ്.യഥാര്‍ത്ഥ